विहान खाली पेटमा मेथी खानु मुटुका लागि लाभदायक

काठमाडौं । हालका वर्षहरूमा स्वास्थ्यप्रति सचेत मानिसहरूबीच बिहान खाली पेटमा मेथी खाने प्रवृत्ति बढ्दै गएको छ । कतिपयले यसलाई तौल घटाउने प्राकृतिक उपायका रूपमा लिन्छन् भने कतिपयले मुटुको स्वास्थ्यका लागि लाभदायक भन्दै सेवन गर्छन् । विज्ञहरूको अनुसार, मेथीमा पाइने एन्टिअक्सिडेन्ट, एन्टिब्याक्टेरियल र एन्टि–इन्फ्लेमेटरी गुणहरूले मुटुको स्वास्थ्य सुधार गर्न महत्वपूर्ण भूमिका खेल्छन् ।

नेशनल लाइब्रेरी अफ मेडिसिनमा प्रकाशित अध्ययनका अनुसार, मेथीको दानामा पाइने स्यापोनिन र फाइबरले खराब कोलेस्टेरोल (एलडीएल) घटाउन सहयोग गर्छ । अध्ययनमा १२ हप्तासम्म मेथी सेवन गरेका मधुमेह र उच्च कोलेस्टेरोल भएका व्यक्तिहरूको रगतमा खराब कोलेस्टेरोलको मात्रा उल्लेखनीय रूपमा घटेको पाइएको थियो ।

त्यसैगरी, जर्नल अफ न्युट्रिशनल साइन्समा प्रकाशित अर्को अनुसन्धानले मेथीले रक्तसञ्चार सुधार र रक्तचाप नियन्त्रणमा पनि सकारात्मक प्रभाव पार्ने देखाएको छ । आठ हप्तासम्म दैनिक ५–१० ग्राम मेथी सेवन गरेका उच्च रक्तचापका बिरामीहरूको रक्तचापमा कमी आएको र रक्तसञ्चार सहज भएको पाइयो ।

विशेषज्ञहरूका अनुसार, मेथीमा पाइने पोटासियम, म्याग्नेसियम, आइरन, भिटामिन ए, बी र सी जस्ता पोषक तत्त्वहरूले शरीरलाई भित्रैदेखि बलियो बनाउँछन् । यी तत्वहरूले रक्तनलीमा बोसो जम्न नदिई रक्तसञ्चारलाई सन्तुलित राख्न सहयोग गर्छन्, जसले मुटु रोग र हृदयघातको जोखिम घटाउँछ ।

मेथी सेवनका फाइदाहरू

खराब कोलेस्टेरोल घटाउँछ

रक्तसञ्चार सुधार गर्छ

रक्तचाप नियन्त्रणमा राख्छ

सुन्निने समस्या र सूजन कम गर्छ

रगतमा चिनीको मात्रा नियन्त्रण गर्छ

सेवनका तरिका

भिजाएर खाने : १–२ चम्चा मेथी दाना रातभर पानीमा भिजाएर बिहान खाली पेटमा खाने ।

धूलो बनाएर : पिसेर तरकारी, दाल वा रोटीमा मिसाएर सेवन गर्न सकिन्छ ।

चिया बनाएर : पानीमा उमालेर मेथीको चिया पिउन सकिन्छ ।

अंकुरित रूपमा : टुसा उमारेर सलाद वा अचारका रूपमा खान सकिन्छ ।

विशेषज्ञहरूको सुझावअनुसार, दैनिक ५–१० ग्राम मेथी सेवन उपयुक्त मानिन्छ । अत्यधिक सेवनले पेट फुल्ने, ग्यास वा अन्य पाचन समस्या ल्याउन सक्ने भएकाले सन्तुलित मात्रामा खानु उपयुक्त हुन्छ ।

मेथीप्रति एलर्जी भएका व्यक्तिले चिकित्सकको सल्लाह लिनुपर्छ ।

रगत पातलो बनाउने वा मधुमेह नियन्त्रणका औषधि सेवन गर्नेले चिकित्सकसँग परामर्श गर्नुपर्छ ।

गर्भवती र सुत्केरी महिलाले मेथी सेवन गर्दा सावधानी अपनाउनुपर्छ ।

विशेषज्ञहरूको निष्कर्षमा भनिएको छ — “मेथी कुनै चमत्कारी औषधि होइन, तर नियमित र सन्तुलित सेवनले मुटु मात्र होइन, सम्पूर्ण शरीरलाई स्वस्थ राख्न सहयोग गर्छ ।”